Bilinçli farkındalık, herhangi bir yargılama olmadan ve ana bağlı kalmadan bilinçli bir şekilde zihin odaklama eylemidir. Bilinç sahibiyken şu anın farkında oluruz. Her an yeni bir başlangıc, yeni ve eşsiz bir andır. Bilinçli farkındalık anı bastırmanın, reddetmenin, engellemenin ya da kaçınmanın tam tersidir.
Bilinçli farkındalık alıştırmaları yargılamadan ya da bağlanmadan anın farkında olabilmek için tekrarlayan bir çaba içerir. Böylece o anın içine girmeyi her şeyin farkında olmayı ve o anda işlevsel olabilmeyi öğreniriz.
Bilinçli farkındalık gözümüz açık bir şekilde yaşama biçimidir. Zira gözlerimiz kapalıyken gerçekleri görmek ve kabul etmek zor. Başımıza ne geldiğini kabul etmek istiyorsak neler olduğunu da bilmek zorundayız.
Bilinçli farkındalık dikkatin tek bir şeyde toplanmasıdır.
Bilinçli farkındalık meditasyon alıştırmasıyla karıştırılmamalıdır. Meditasyon sakin bir zamanda oturarak, ayakta ya da yatarak olan bir bilinçli farkındalık uygulamasıdır. Bilinçli farkındalık uygularken her zaman meditasyona ihtiyaç duymayız.
Bilinçli Farkındalık Ne Fayda Sağlar?
• Acı, gerilim, kaygı ve stresi azaltır. Alınan zevki ve mutluluğu arttırır.
• Fiziksel olarak sağlığımızı geliştirir.
• İlişkilerimizi geliştirir, iyileştirir.
• Kriz anlarına dayanmamızı sağlar.
•Psikolojik dayanıklılığımızı arttırır. Psikolojik dayanıklılık hakkında bilgi edinmek için Psikolojik Dayanıklılık: Hayattan Gelen Darbelere Yenik Düşmemek başlıklı bloğumuzu okuyabilirsiniz.
• Zihnimizin kontrolünü arttırır.
• Gerçekliği olduğu gibi tecrübe etmemizi sağlar.
Araştırmalar gösteriyor ki; düzenli bir şekilde bilinçli farkındalık uygulaması yapan bireylerde depresyon ve kaygı belirtileri azalıyor, iyi hissetme duygusu artıyor, depresyonun tekrarlama riski azalıyor, sedef hastalığı tedavisinde de faydalı sonuçlar elde ediliyor, duygu düzenleme artıyor, dikkat dağıtıcı ya da tekrarlayıcı düşünceler ve davranışlar azalıyor, bağışıklığı kuvvetlendiriyor, öfke kontrolünü sağlıyor.
Bilinçli Farkındalık Nasıl Uygulanır?
Günlük hayattaki her durumda ya da olayda bilinçli farkındalık uygulaması yapılabilir. Bilinçli farkındalık, herhangi bir yargılama, çıkarımda bulunma, atıf yapma ya da değerlendirme olmaksızın tek bir şeye odaklanarak etkili bir şekilde gözlemlemek, tanımlamak ve katılmaktır.
Özetle, bilinçli farkındalık becerisi bolca pratik gerektirir. İlk başta dikkat dağınıklıkları sebebiyle zor olsa da ve zihne odaklanmak çok fazla enerji gerektirse de zamanla öğrenilen bir beceridir. Bu sayede yaşanılan anı daha yaşanılası, keyifli ve verimli bir şekilde deneyimleriz.
Uzman Klinik Psikolog Ayşe Beyza İnce Çolak
