Bebek sahibi olduktan sonraki yaşantınızda zamanınızın, bebeğiniz ile birlikte eğlenceli ve mutlu olarak geçirmeniz anlamına geldiğini düşünürüz. Ancak doğum sonrası bazı durumlar, bu dönemin stresli ve bunaltıcı olması anlamına gelebilir. Ayrıca bazı anneler doğum sonrası depresyon adı verilen ciddi bir zihinsel sağlık durumu yaşayabilirler.
Doğum Sonrası Depresyon Nedir?
Doğum sonrası depresyon, bir çocuğun doğumunu takiben annelerde görülen şiddetli depresyon duyguları olarak tanımlanır. Bu sürecin; anneliğe uyum, hormonal değişiklikler ve yorgunluğa bağlı olarak ortaya çıktığı düşünülür. Aynı zamanda çoğumuzun düşündüğünden daha yaygın olarak yaşanır. Yaklaşık 7 anneden 1'inde doğumdan sonra doğum sonrası depresyon (lohusa depresyonu) yaşanır. Bazı annelerde bu durum hamilelik sırasında bile gelişebilir. Doğum sonrası depresyon genellikle doğumdan sonraki ilk birkaç hafta içinde gelişebildiği gibi doğumdan sonraki bir yıla kadar da yaşanabilmektedir.
Doğum sonrası depresyon sadece aşmanız gereken "üzücü bir duygu" değildir.
Aşırı ruh hali değişimleri ve kaygı gibi duyguları da içerisinde barındırır. Doğum sonrasında annelerin çoğunun genellikle ruh hali değişiklikleri ve stres gibi duygulara yatkın olduğu doğru olsa da, doğum sonrası depresyon, yeni annelerin yaklaşık % 70'inin yaşadığı değişen hormonlara atfedilen durumdan çok farklıdır.
Duygudurum dalgalanmaları, anksiyete ve depresyon gibi duygular şiddetli yaşandığında ve doğum sonrası ilk iki haftadan daha uzun sürdüğünde doğum sonrası depresyon (lohusa depresyonu) tanısı konulabilir. Doğum sonrası depresyon hem bebek hem de anne için tehlikeli olabilir.
Doğum Sonrası Depresyonun Belirtileri Nelerdir?
Aşağıdaki semptomları iki haftadan daha uzun süredir yaşıyorsanız ve bunlar günlük yaşamınızı etkiliyorsa, doğum sonrası depresyon yaşıyor olabilirsiniz:
• Daha önce zevk aldığınız aktivitelere karşı ilgi kaybı
• Yeme alışkanlıklarında değişiklik
• Kaygı veya panik atak
• Suçlu hissetmek
• Bebeğinizle bağlantı kuramıyormuşsunuz gibi hissetmek
• "Kötü bir anne" veya başarısız bir anne gibi hissetmek
• Yarışan düşünceler
• Öfke veya sinirlilik
• Üzüntü
• Uyuşuk hissetmek
• Bebeğinizle yalnız kalmaktan korkmak
• Konsantrasyon zorluğu
Doğum sonrası depresyon belirtileri sadece klasik depresyon belirtilerini değil, aynı zamanda anksiyete, OKB ve hatta öfke belirtilerini de içerir.
Buna ek olarak, psikoz veya mani belirtileri yaşıyorsanız (sesler duymak ve halüsinasyonlar yaşıyorsanız), acil tıbbi müdahale gerektiren nadir fakat çok ciddi bir durum olan doğum sonrası psikozdan muzdarip olabilirsiniz .
Doğum Sonrası Depresyonun Nedenleri Nelerdir?
Bir anneyi doğum sonrası depresyon yaşamaya daha yatkın hale getirebilecek bazı faktörler vardır:
• Zor veya travmatik bir doğum
• Tıbbi olarak kırılgan veya Doğum Sonrası Yaşam Ünitesinde zaman geçirmiş bir bebek
• Önceki bir doğum sonrası depresyon deneyimi
• Ailede daha önce de görülen psikolojik durumlar
• Ekonomik stresler
• Sosyal destek eksikliği
Doğum sonrası depresyonun ırkına, etnik kökenine, sosyoekonomik geçmişine ve hatta destek sisteminin gücüne bakılmaksızın tüm anneleri etkileyebileceğini anlamak önemlidir.
Doğum Sonrası Depresyon İçin Yardım Alma
Doğum sonrası depresyon, hem bu durumu yaşayan anneler hem de sevdikleri için korkutucu ve aşırı derecede üzücü olabilir. Ancak iyi haber şu ki, teşhis konulduktan sonra genellikle rahat bir şekilde tedavi edilebilir. Doğum sonrası depresyon tipik olarak konuşma terapisi (psikoterapi) veya psikoterapi ve ilaç kombinasyonu ile tedavi edilir.
Bebek bakımı sürecinde psikoterapi almak, doğum sonrası depresyonla mücadele eden anneler için önemli bir fark yaratabilir. Sonuç olarak, bir bebek bakımı, göründüğünden daha zordur ve bu süreç hiçbir anne için "her şeyi yapmak" anlamına gelmez.
Doğum Sonrası Depresyon İçin Online Terapi
Bazen doğum sonrası depresyon için yardım almanın en zor kısmı ilk adımı atmaktır. Birçok anne bu duyguları yaşarken kendini tamamen yalnız hisseder ve hissettiklerinden utanır; bu onların yardım almalarını geciktirmelerine neden olabilir.
Online terapi, bir terapiste hiç ulaşmamış veya ihtiyaç duydukları yardımı almak için nasıl zaman bulacaklarını bilmeyen anneler için yararlı olabilir. En önemlisi, anneler yalnız olmadıklarını bilmelidir. Pek çok yeni anne doğum sonrası depresyon yaşıyor.
Kendinizi bu durumla veya bu semptomlardan herhangi biri ile mücadele ederken bulursanız, yanlış bir şey yaşamıyorsunuz. Hepsinden önemlisi, kendinizi daha iyi hissetmeniz ve en iyi, en sağlıklı yaşamı yaşamanız için -kendiniz ve bebeğiniz için- mevcut seçenekler olduğunu bilmenizdir.
Uzman Klinik Psikolog Duygu Yılmaz
