Bu yazımızda;
1. Panik Bozukluk Nedir?
2. Panik Bozukluk Kimlerde Daha Sık Görülür?
3. Panik Bozukluk Belirtileri
4. Panik Atak ve Panik Bozukluk Farkı
5. Agorafobi Nedir?
Panik bozukluk araştırmalara göre; sıklıkla geç ergenlik döneminde (17-19 yaş) veya 25-30’lu yaşlarda ortaya çıkmaktadır. Kadınlarda daha fazla görülür ve genellikle bu probleme agorafobi eşlik etmektedir.
Şimdi size belki yakından yaşadığınız belki de oldukça yabancı olduğunuz, panik bozukluğu ve beraberinde eşlik eden agorafobiyi anlatacağım.
Panik bozukluk, ne zaman başlayacağı önceden kestirilemeyen, kendini yineleyen ve bir anda çok yoğun bir şekilde ortaya çıkan, kendini mutlaka hissettiren bir durumdur ve bu probleme panik bozukluk tanısı konulabilmesi için mutlaka hastalığın ilk dönemlerinde beklenmedik bir panik atak sürecinin yaşanması gerekmektedir.
Panik ataklar; yoğun korku, endişe veya kötü bir şeyler olacağı beklentisi ile ani olarak ortaya çıkar ve beraberinde bedensel bazı belirtiler meydana gelir. Bunlar;
• Nefes alma güçlüğü
• Çarpıntı
• Titreme
• Boğulma hissi
• Baş dönmesi
• Göğüs ağrısı
• Bulantı
• Terleme
• Delirme korkusu
• Kontrolünü kaybetme korkusu
• Ölüm korkusu
Tüm bu durumlar yaşanırken, kalp ritminin hızlı atıyor oluşu ve göğüs ağrısı gibi yakınmalar sebebiyle kişi kalp krizi geçiriyor olabileceğini ve hatta ölebileceğini düşünmektedir.
Panik atak, genellikle 10-15 dakika içerisinde yatışır ama bu atakların süresi zamanla değişkenlik gösterebilir. İlk panik atak kendiliğinden ortaya çıkar fakat atağın gelişme riskini arttıran yaşam olayları olabilir. Eğer ailede panik bozukluğu öyküsü varsa, ölüm veya travmatik bir olay yaşanmışsa, hayatınız ile ilgili ani bir değişim yaşadıysanız ya da aşırı kafein, alkol tüketimi veya madde kullanımı da panik atağı tetikleyebilir.
İlk panik atak yaşandı ve geçti… Daha sonra, “Tekrar gelir mi?” korkusu ve gelirse atak sonrası ortaya çıkabilecek sonuçlara yönelik yoğun bir kaygı ortaya çıkar, buna beklenti anksiyetesi (antisipasyon anksiyetesi) denir. Adı üzerinde panik atağı beklerken yoğun kaygı duymak… Ama bilinmelidir ki bu beklenti, yeni atağın ortaya çıkma riskini arttırır. Ardından kişi kendisine stres, sıkıntı yaratan, yardım almasının zor olabileceği ortamlardan kaçınmaya başlar ve agorafobi gelişme gösterir.
Nedir Bu Agorafobi ?
Panik atak geçirmiş kişi adeta fobik kaçınma ile güvenlik sağlayıcı arama davranışlarına yönelir. Bu davranışlar anksiyeteyi yatıştırır ve kişide geçici bir rahatlama sağlar. Tek başına evde kalamama, kuyrukta beklememe, kalabalıkta veya köprü üzerinde kalmama, otobüsle, arabayla vb. yolculuk etmeme gibi davranışlar ortaya çıkar ve bu bir kaçınmadır. Eğer korku artarsa kaçınmalar çoğalır, azalırsa olağan yaşam döngülerine geri dönülür.
Unutulmamalıdır ki ! Eğer sadece bir kere panik atak benzeri bir şey yaşadığınızı, yalnızca kalbinizin çarptığını veya yukarıda bahsettiğim belirtilerin bazıları ortaya çıkmışsa fakat bir daha panik atağın geleceğinden endişe duymuyorsanız, bu bir kerelik bir panik atak olabilir. Buna panik bozukluk diyebilmemiz için beklenti anksiyetesinin ortaya çıkmış olması gerekir.
Şimdi bu yazıyı okuyan okuyucuma söylemek istediklerim var; Panik bozukluğun sende nasıl etkiler yarattığını, gün içerisinde bu atak beni tekrar bulacak mı korkunu, bir daha yakalanırsam ne yaşarım acaba düşüncelerini, tüm endişelerini anlıyorum. Bununla başa çıkabilirsin, ilk olarak panik atak geldiğinde evdeysen veya çalışıyorsan hemen pencereyi aç, dışardaysan olduğun yerde kal ve derin derin nefes al. Geçecek ve geçti… Bu probleme bir çözüm arıyorsan eğer, mutlaka seni anlayabilecek ve dinleyebilecek bir ruh sağlığı uzmanına elini uzat.
Mutlu ve sağlıklı günler geçirmeniz dileğiyle.
Psikolojik Danışman Dilara İpekçi
