TÜMÜ
KORONA VİRÜS
DEPRESYON
ANKSİYETE
FİLM-DİZİ ANALİZİ

Sanat Terapisi Nedir?

PsignL Online Psikolog
· 13 Kasım, 2020 · 3 dakikada oku

 

Sanat terapisi; sanatı iletişim ve ifade için ana yol olarak alır. Terapi yönteminde sanatsal materyal kullanılır ve bu materyal yoluyla dışavurum amaçlanır. Sözlü iletişimin dışında beden, ses, dokunma, görme gibi duyularımızın hepsi bu terapi tekniğinde aktarım aracı olarak kullanılabilir.

 

Psikoterapide amaç sanat yapmak değil, sanat yoluyla duyguları dışa vurmaktır.

 

Aslında üretimin kendisi, katarsis yaratır. Örneğin bir ressam yaratmaz ise sıkışır, iç dünyasını dışarıya aktaramadığında sancı yaşar, duygusunu dışavurması onun için hayati bir önem taşır.  Kendine dair bir dil oluşturur ve üretimi yolu ile kendini aktarabildikçe rahatlayabilir.

 

Yaratıcılık ve Sanat Arasında Nasıl Bir Bağlantı Vardır?

 

Yaratıcılık yeni bir kavram üretmek ya da mevcut kavramlar arasında yeni bağlantılar kurmak demektir. Yaratıcı kişi özgündür, orjinal ve otantiktir.

 

Sanatçı ürün ortaya koyarken yaratıcılık süreçleri devreye girer. Sanatçının üretimi kendi bakış açısını ya da sunmak istediği şeyi içerir ve kendine hastır. Realistik tablolarda bile fırça darbeleri, renk ve form kullanımları kendine hastır.

 

Moreno psikodramanın kurucusu “bireyin yaratıcı olabilmesi için, iç dünyasında tutarlılığı yitirmeden sosyal rollerini yerine getirip eylemde bulunması gerektiğinden’’ bahseder. Sanatta bir yaratımdan doğar.

 

Sanat Terapisinde Beynin Hangi Bölgeleri Aktiftir ve Nasıl Çalışır?

 

Sağ beyin sanat, yaratıcılık ve hislerle ilgili olan bölümü iken, sol beyin kavramsal, analitik ve rasyonellikle ilişkilendirilir. Sanat terapisinde hem üretim hem de aktarım olanağı kişiye sağ ve sol beyinin birlikte çalışmasına yardımcı olur. Yani kişi paylaşım periyodunda, kendini dil ile aktarırken sol, yaratırken sağ beyin devrede olduğu için bütünsellik söz konusudur. Bu aynı zamanda mental yapıda dengeyi sağlar.

 

Sanat Terapisinin Sanat Etkinliğinden Farkı Nedir?

 

Çoğu insan sanat terapisinin yetenek gerektirdiğini düşünür, çizim yeteneklerinin iyi olmadığı ve beceremeyeceklerini düşünürler fakat bu yanlış bir kanıdır. Sanat terapisi için estetik önemli değildir. Sanat terapisinde önemli olan süreç içinde kişinin iç dünyasının dış çevreye yansıması ve aktarılmasıdır.

 

Kişiye sanat terapisinde nasıl sanat yapacağı anlatılmaz, gelişmesi için belirli kurallar ve yükümlülükler verilmez. Kişiler estetik bir beğeniye göre yargılanmaz ve eserler hakkında kişisel yorumlarda bulunulmaz. Üretim sonrasında kişiye ‘kâğıtta hangi duygular var anlatmak ister misin’ gibi sorular sorulur ve kişi sadece eserin kendinde uyandırdığı hisleri paylaşabilir.

 

Sanat terapisi yapılandırılmıştır yani kişiye ve konuya göre yönergeler verilir.  Sanat terapisinde önemli olan, kişinin kendini sanat nesnesi vasıtasıyla anlatmasıdır. Psikoterapi içinde ne kadar paylaşımda bulunacağına kişinin kendi karar verir, hiçbir şekilde baskıya maruz kalmaz.

 

Peki Neden Sanat Terapisi?

 

Sanat terapisi, terapist ile danışan arasında üçüncü bir bölge olan sanat nesnesi aracılığıyla güvenli bir bölge oluşturur. Sanat nesnesi danışanın geçiş nesnesidir. Nasıl ki bir çocuk annesinin memesinden koparken kullandığı emzik gibi.

 

Eğer kişi terapiste doğrudan aktarım yaparken, gerginlik yaşıyorsa önce çizdiği resim ile iletişim kurar. Örneğin, mandala boyama çalışmaları terapi de kullanıldığında, meditatif bir etki yaratır ve gerginliklerini azaltma etkisi vardır.  Resim bu noktada öteki ile iletişimde köprü görevi görür.

 

Kişi, sözlü iletişim kurmakta güçlük yaşıyorsa, bir ses yoluyla kendini ve o anki duygularını aktarabilir.  Terapist ve danışan arasında sanat yolu ile terapötik bir ittifak kurulabilir. Mesela, mental retardasyonu (zihinsel geriliği) olan çocuklarda, ritim enstrümanları ile karşılıklı anlaşma çalışmaları yapılmaktadır.

 

Sanat terapi bizi ‘şimdi ve burada’ ya odaklanmamıza yardımcı olur.  Psikoz geçiren ya da hala psikoz içindeki bir birey, halüsinasyonları sebebiyle acı çeker ve bulunduğu anda bulunamaz. Resim, ve boyalar onun düşüncelerine odaklanmak yerine an da kalmasına yardımcı olabilir.

 

Sanat ile kişi ilham ve sezgileri yoluyla kendisini keşfeder.  Bilinçaltında kalmış ve bastırdığı ve farkında olmadığı fakat onun davranışlarını etkileyen durumların farkındalığına ulaşabilir. Çocukluğunda ifade edemediği öfkesini kile aktardığında bir rahatlama yaşayabilir.

 

Sanat terapisi etkili bir psikoterapi biçimidir. Günümüzde kullanım alanları artmakta ve gelişmektedir.

 

 

Uzm. Klinik Psk. Gökçe Pekcan


 

PsignL Online Psikolog

İlk seansınıza başlamak ister misiniz?

Anlatmak istediğin zaman